De zwangerschap van een poes duurt ongeveer 9 weken.
Dit is slechts een gemiddelde, want de kittens kunnen tussen dag 59 en 70 (na de dekking) geboren worden.

 

De dekking

Bij de paring kan het er erg ruig aan toe gaan.
Nadat de kater de poes gedekt heeft zoekt hij gelijk een veilig heenkomen, omdat de poes meestal een agressieve reactie vertoont direct na de dekking. Dit komt door de weerhaakjes op de penis van de kater.
Het is door de prikkeling van deze weerhaakjes dat de poes een eisprong krijgt.

Na de dekking zal de poes gedurende enkele minuten over de grond rollen om zo het zaad goed op te kunnen nemen (zaad van een kater 'zwemt' namelijk niet).

 

Dag 1.

De ovulatie vindt plaats.
De kat is, anders dan bijvoorbeeld de mens een geïnduceerde ovulator; dit wil zeggen dat de eisprong(en) bij een kat pas plaatsvindt na (en als gevolg van) de paring.

 

Dag 2/3.

Voordat het eitje vanuit de eierstokken in de baarmoeder komt, wordt het eerst in de eileiders bevrucht.

 

Dag 4.

Dit is een foto van de celdeling van de bevruchte eicel na 4 a 5 dagen.
De doorsnede van de cel is nu 40 micron.
Dit stadium wordt wel het klievingsstadium genoemd want er vindt weinig groei plaats; er wordt alleen maar gedeeld. Wel neemt de hoeveelheid kernmateriaal toe, want elke nieuw gevormde cel heeft een celkern.
De klomp cellen bestaande uit blastomeren wordt blastomerula genoemd.
Vier dagen na de bevruchting zijn er ongeveer 30 cellen die een bol vormen. Dit wordt demorula (moerbei) genoemd.

 

Dag 6.

Na een dag of 6 ontwikkelt zich de 'blastula' door vorming van een holte, omringd door 60-80 cellen die dan 0.6 mm in doorsnede is.
Deze holte vormt het begin van wat later het spijsverteringskanaal zal zijn. De buitenste cellen van de blastula worden trofoblast genoemd; deze cellen vormen het begin van de placenta.
Bij mensen vindt implantatie van het embryo in de baarmoederwand plaats aan het eind van de eerste week. Waarschijnlijk is dit bij de kat tien dagen na de ovulatie (de geslaagde dekking).

 

Dag  10.

De ectodermis is de aanduiding voor de buitenste cellen van het lichaam; de huid (epidermis) dus, maar ook het centraal zenuwstelsel is van ectodermale afkomst. De endodermis zijn de cellen die het spijsverteringskanaal (zullen) vormen, het maag-darmstelsel.
De mesodermis tenslotte zijn de cellen die spieren, skelet en organen zullen vormen. De eerste mesodermale structuur die gevormd zal worden is de chorda, de ruggengraat.
Intussen gaat de groei door en het embryo wordt eivormig. De afmeting is ongeveer 1.5 x 1 mm.

 

Dag 12.

Gastrulatie is een vitaal en kwetsbaar moment in het leven van een embryo. In dit stadium begint het genenmateriaal van het embryo zelf tot uitdrukking te komen.
Voor die tijd werden processen voornamelijk gestuurd door materiaal invloeden (van de moeder) via het materiaal in de van moeder afkomstige eicel. Veel embryo’s sterven in dit stadium af door lethale (= dodelijke) combinaties van genen die, of niet functionerende, of defecte eiwitten produceren. In dit stadium is het kattenembryo 1.5 x 1 mm.
Met 2 weken kun je soms al gedragsveranderingen opmerken bij de moederpoes; ze kan wat chagrijnig zijn.

 

Dag 15.

Het primitieve maag darmstelsel is gereed en er is een begin van een mond. In de keelholte achter de mond (de slokdarm) ontstaan diepe groeven die tot het ectoderm reiken. Later zullen deze weer verdwijnen maar mede door deze kieuwbogen ontstaat de gedachte, dat elk embryo de evolutie even over doet. Tegelijk ontwikkelen zich de kleine hersenen.

 

Dag 19-21.

Nu gaat het snel, de voorste kieuwbogen verdiepen zich en vormen uiteindelijk de gehoorgangen.
De voorpoten zijn al onderverdeeld zoals bij een volwassen kat met een inwendig skelet. De achterpoten zijn nog gewoon aanhangsels. Het oog vormt al pigment.
Inwendig vormen zich aderen voor de bloedsomloop en zenuwen. Ook zijn strottenhoofd, bronchiën en longen te onderscheiden. Slokdarm, maag en darm worden gevormd. Pancreas, schildklier, nieren en lever worden tevens aangelegd. Aan de rugzijde vormen zich wervels. De primitieve ruggengraat loopt door tot in de staart.
Het embryo is nu 10-24 mm (de grootte van een flinke erwt).

Bij de moederpoes zijn nu meestal de tepels verkleurd naar roze-rood, waardoor je nu ook kan zien dat ze zwanger is.

 

Dag 23-25.

De tenen van de voorpoot, die al wel zichtbaar waren maar nog als een klomp aan elkaar zaten, beginnen zich van elkaar te scheiden. Bij de achterpootjes, die wat achterlopen in vergelijking met de voorpootjes, zijn de toekomstige tenen te onderscheiden als een waaier van donker materiaal tegen een lichtere achtergrond. Nieren, bijnieren en geslachtsorganen ontwikkelen zich verder. In de primitieve ruggengraat zijn grijze en witte massa gescheiden en omgeven door een vlies. Grijze massa bestaat voornamelijk uit zenuwcellen. De grijze kleur is afkomstig van de kernen van die cellen. Witte massa bestaat uit langgerekte zenuwvezels die een witte vettige stof bevatten (myeline). Deze witte massa omkleedt de grijze massa in de ruggengraat. Zenuwuitlopers en zenuwknopen (ganglia) ontwikkelen zich. In de kop ontwikkelen zich de kaken, verhemelte, tong en de speekselklieren. In de hersenen ontstaat de hypofyse, een belangrijk orgaan dat een aantal verschillende hormonen produceert:
Vasopressine, dat betrokken is bij de waterhuishouding van het lichaam, Oxytocine, dat een rol speelt bij de geboorte en daarna bij de melkgift en dan nog een aantal hormonen die betrokken zijn bij de regulatie van andere klieren:

Schildklierstimulerend hormoon (TSH), bijnierschorsstimulerend hormoon (ACTH), het follikelstimulerend hormoon (FSH) en luteïniserend hormoon (LH) die beiden op de geslachtsklieren werken.
Daarnaast geeft de hypofyse nog groeihormoon af dat een zeer belangrijke sturende rol vervult bij zowel de groei (van het jonge dier) als bij de stofwisseling.

 

Dag 25-28.

Het embryo is nu 21-40 mm.
In dit stadium zijn de embryo’s in feite al bijna complete mini-katjes en spreken we liever van foetussen.
Alles groeit nog verder uit en ontwikkeld nog meer.
Het kopje ontwikkelt wangen, kin, neus en mond. Het gebied waar de navel komt wordt gereduceerd.  Het buikvlies, longvlies en het middenrif ontstaan. De handwortelbeentjes, de tenen en de ribben zijn nog steeds kraakbeenachtig maar beginnen te verkalken. De tanden worden (verborgen in de kaak) gevormd.
Rond deze periode kun je merken dat moederpoes wat vermoeider is.

Ook zou ze zich wat minder goed kunnen voelen ivm (ochtend)misselijkheid.

Dag 28-32.

Er komt nu echt schot in, de foetussen groeien hard en de meeste 'onderdelen' zitten op hun definitieve positie. Over de gevormde ogen groeit een ooglid en er zijn kleine, driehoekige oortjes. Het binnenoor begint zich te ontwikkelen tot de ingewikkelde structuur waardoor het dier straks kan horen en het trommelvlies wordt gevormd.
Op een plaatje lijkt de foetus in dit stadium al op een poesje. De verbening van diverse onderdelen die nog uit kraakbeen bestonden en waar gewoon been hoort te komen gaat door. De bronchiën ontwikkelen steeds meer. Bij vrouwelijke foetussen vormt de baarmoeder zich. De al aanwezige lever wordt 'gelobt'. Er ontstaat een blaas. Het formaat van de foetus is nu 25-50 mm (de grootte van een walnoot). Het wordt nu moeilijk om het aantal foetussen nog vast te stellen.

 

Dag 32-38.

De foetussen blijven groeien, het hoofdje is en blijft relatief groot. Moederpoes wordt nu echt zichtbaar dikker, zeker als ze een meerling draagt. We zitten nu in de periode 32-38 dagen. Het formaat van de foetussen is nu 35-60 mm. De huid ligt glad aan, er zijn nog geen haren. De uitwendige genitaliën ontstaan. Aan de tenen ontstaan nagels. Het oog ontwikkeld zich verder, er wordt (o.a.) een iris gevormd.

 

Dag 38-44.

De huid ontwikkeld zich. Deze wordt dikker en rimpelt. De oortjes worden groter en het staartje wordt langer. Het binnenoor is gevormd, maar is nog van kraakbeen. De longblaasjes ontwikkelen zich. De hypofyse wordt gelobt. In de darmen groeien darmvlokken. De oogleden zijn compleet aanwezig en de ogen zijn gesloten.
Het embryo is nu 50-80 mm.
Moederpoes gaat meer eten en ze mag nu over op meer eiwitrijk voer (kittenbrokken).
Ze gaat meer poetsen en de tepels zwellen nog verder op. Ook slaapt ze veel.

 

Dag 44-48.

Op dag 44 is het embryo 59-94 mm en komen er haartjes; de foetus is bedekt met een fluweelachtig laagje.
Vanaf dag 48 (65-125 mm) is de eventuele pigmentatie zichtbaar.

 

Dag 48-60.

Vanaf week 7 kun je duidelijk zien dat ze zwanger is. Ook is het mogelijk dat je de kittens voelt bewegen.
Vanaf week 8 kun je de kittens ook zien bewegen.
En dan vanaf dag 58 het eindstadium. Dit is het stadium vlak voor de geboorte.
Alle organen zijn voldoende volgroeid om de foetus levensvatbaar te maken.
Een normale bevalling vindt plaats tussen dag 59 en dag 69 na de conceptie.

 

Dag 65.

De verwachte datum van geboorte.
Natuurlijk is dit een gemiddelde. De bevalling kan van de 59e tot aan de 70e dag plaatsvinden.
Kittens geboren voor de 58e dag zullen waarschijnlijk te jong zijn om te overleven zonder (medische) hulp.

Duurt een dracht langer dan 69 dagen, dan is het goed om de dierenarts te consulteren.
Vanaf week 9 kan er al wat melk uit de tepels komen als je er zachtjes in knijpt.
Als de poes het nemen van haar temperatuur (rectaal) niet al te vervelend vindt, kunt u elke ochtend haar temperatuur meten; 12 tot 24 uur voor de bevalling daalt haar temperatuur van de normale waarde van 38.5 met een graad naar 37,5 graden celsius.
Een normale bevalling begint met ontsluitingsweeën. De poes zal wat slijm uit haar vagina produceren maar misschien merkt u dat niet eens omdat ze, als ze er met haar dikke buik nog bij kan, het zelf schoon zal maken. Dit stadium kan tot 36 uur duren, vooral bij een poes die voor het eerst werpt. Ernst wordt het, als ze persweeën krijgt. Deze sterke contracties kunt u goed voelen als u uw hand op haar buik legt.
Het belangrijkste dat u kunt doen is de poes niet meer alleen laten.
Veel poezen vinden het prettig als u ze gezelschap houdt. Het eerste kitten laat vaak het langst op zich wachten. Raak niet te gauw in paniek. Houd vooral goed in de gaten of de moederpoes rustig blijft. Zolang de moeder niet onrustig of paniekerig is, is er vaak niets aan de hand. Het is altijd prettig, als u en de poes beiden onervaren zijn om steun te krijgen van een ervaren fokker.

Bevallen is echter iets heel natuurlijks en meestal gaat het goed. Het is wel verstandig om uw dierenarts op de hoogte te stellen van de naderende blijde gebeurtenis. Als u veterinaire hulp nodig zou hebben is het goed om te weten, wie u kunt bellen (kittens komen graag ’s nachts).